بزرگترین شرکت حمل‌ونقل دریایی جهان فعالیتهای خود در چندین بندر ایران را متوقف کرده است که احتمالاً در حمل‌ونقل مواد کالاهای اساسی غذایی به مقصد ایران اختلالهای جدی ایجاد می‌کند. توقف فعالیتهای این شرکت در همراهی با تحریمهای یکجانبه آمریکا است. به گزارش خبرگزاری رویترز ۱۷ تیرماه، به‌دنبال قرار گرفتن نام شرکت حمل‌ونقل دریایی «تایدواتر میدل ایست» در فهرست مجازاتهای دولت آمریکا، شرکت «مرسک لاین» که بزرگترین شرکت حمل‌ونقل دریایی است، عملیات خود در بنادر ایران را متوقف کرده است.

مورتن انگلستافت، مدیر عملیاتی مرسک لاین در بیانیه‌ای اعلام کرده است: «مرسک لاین متعهد است که با تمام کنترل‌های مربوط به تجارت خارجی و تحریمها همراهی کند».
وی افزوده است: «در همین ارتباط، مرسک لاین تصمیم گرفته است تا امور تجاری از مبدأ و به مقصد بندرعباس، بندر خمینی و عسلویه را متوقف کند».
یکی از نکاتی که موجب نگرانی ما شده این است که حجم زیادی از محموله‌های مواد غذایی را به ایران حمل می‌کنیم. با توجه به این‌که هر جامعه‌ای به تأمین مواد غذایی خود نیازمند است ما باید در نظر بگیریم که ایران حتی پس از قطع بخشی از نقل و انتقالها توسط شرکت ما بتواند نیازهای خود را تأمین کند.
مدیر اجرایی شرکت مرسک لاین
این شرکت عملیات کشتی های سردخانه‌دار را هدایت می‌کند که کالاهای غذایی اساسی به مقصد ایران را حمل‌ونقل می‌کند. ایران به‌طور ویژه وابسته به واردات گندم، برنج و روغن نخل است.
توقف فعالیتهای شرکت مرسک پس از آن اتخاذ شد که هفته گذشته‌ایالات متحده آمریکا شرکت «تاید واتر خاورمیانه» ایران را در فهرست تحریمهای خود قرار داد و مؤسسات آمریکایی را از انتقال محموله به مقصد بندرعباس بر حذر داشت که ۹۰ درصد عملیات حمل‌ونقل دریایی ایران در آن انجام می‌شود.
گزارش یاد شده حاکی است که شرکت مرسک در بنادر مختلف ایران فعالیت می‌کند و احتمالاً کالاهای حمل شده توسط کشتی های این شرکت به دوبی ارسال و سپس به‌وسیله شرکتهای دیگر دریایی به ایران انتقال پیدا کند.
هو جو تان، یک تحلیلگر اقتصادی به رویترز گفته است: «اگرچه مرسک خدمات مستقیم خود به بندرعباس را متوقف کرده است ولی هنوز می‌تواند محموله‌های به مقصد ایران را از طریق طرفهای سوم ارسال کند».
«ایویند کولدینگ»، مدیر اجرایی مرسک در جریان یک کنفرانس خبری در سنگاپور گفته است: «یکی از نکاتی که موجب نگرانی ما شده این است که حجم زیادی از محموله‌های مواد غذایی را به ایران حمل می‌کنیم. با توجه به این‌که هر جامعه‌ای به تأمین مواد غذایی خود نیازمند است ما باید در نظر بگیریم که ایران حتی پس از قطع بخشی از نقل و انتقالها توسط شرکت ما بتواند نیازهای خود را تأمین کند».
انتظار می‌رود که تحت‌تأثیر مجازات شرکت «تایدواتر میدل ایست» اکثر شرکتهای حمل‌ونقل دریایی از این پس از حمل محموله به بندرعباس و سایر بنادری که توسط این شرکت مدیریت می‌شوند پرهیز کنند.
یک سخنگوی وزارت خزانه‌داری آمریکا گفته است که دولت این کشور احتمال می‌دهد که این شرکت در برنامه‌های تسلیحاتی به سپاه پاسداران خدمات می‌دهد.
وزارت‌خارجه روسیه روز جمعه اعلام کرد که تحریمهای جدید آمریکا علیه دو بخش مهم از شبکه حمل‌ونقل ایران ممکن است فعالیت شرکتهای روسی را تحت‌تأثیر قرار داده و سؤالات مهمی را مطرح کرده است.
رئیس شرکت حمل‌ونقل دریایی «مرسک لاین» در ادامه سخنان خود در کنفرانس خبری سنگاپور گفت: «ما به تحریمهای وضع شده از سوی اتحادیه اروپا و دولت آمریکا علیه ایران توجه ویژه‌ای داریم و سعی می‌کنیم تا جاییکه امکان دارد آنها را رعایت کنیم. اما اجرای این مقررات چندان ساده نیست چون برخی از آنها قابل تفسیر هستند».
به‌عنوان مثال مشخص نیست که آیا شرکت «مرسک لاین» در مورد بنادر ایرانی تحت مدیریت شرکت «تاید واتر» می‌تواند به‌جای کشتی های اروپایی استفاده کند یا نه چون اتحادیه اروپا هنوز شرکت «تاید واتر» را تحریم نکرده است.
در یک رویداد جداگانه یک شرکت کشتیرانی دیگر به نام «اورینت اورسی» (Orient Oversea) که دفتر مرکزی آن در هنگ کنگ است از هفته پیش حرکت مستقیم کشتی های خود به بندرعباس را متوقف کرده است. یک سخنگوی این شرکت گفت که این تصمیم به‌خاطر مسائل اقتصادی اتخاذ شده و به تحریمهای آمریکا ارتباطی ندارد.
تاریخچه و عملکرد تایدواتر خاورمیانه
شرکت تایدواتر خاورمیانه که سهام آن در بورس تهران خرید و فروش می‌شود، به گفته مدیرعامل آن، در سال ۱۳۸۹ بیش از ۳۵ میلیون تن عملیات تخلیه و بارگیری کالاهای غیرنفتی را در تمامی بنادر کشور انجام داده که بیش از ۳۶ درصد از فعالیتهای بندری ایران بوده است.
بهزاد اتابکی روز ۲۱ خرداد در مجمع عمومی سالانه این شرکت هم‌چنین گفته است: «شرکت تایدواتر در سال گذشته سهم ۸۹ درصدی از عملیات کانتینری در کل بنادر ایران را در اختیار داشته است».
این شرکت در اردیبهشت ماه سال ۱۳۴۷ و با نام «داریوش» تأسیس شد و پس از چند ماه با مشارکت شرکت تایدواتر آمریکا به‌صورت ۵۱-۴۹، شرکت سهامی عام «تایدواتر خاورمیانه» را تشکیل دادند.
تایدواتر خاورمیانه پس از انقلاب هر چند سال یک بار بین نهادهای جمهوری اسلامی از جمله بنیاد مستضعفان، دادستانی انقلاب خارک، شرکت ملی نفت و بنیاد شهید دست به دست شده است.
پس از حل‌وفصل مسائل حقوقی با تایدواتر آمریکا، شرکت یاد شده به سازمان بنادر و دریانوردی واگذار شد و در سال ۱۳۸۷ نیمی از سهام آن در بورس عرضه شد که از سوی چند شرکت از جمله «مهر اقتصاد ایرانیان» وابسته به سپاه پاسداران خریداری شد.
برگرفته از رادیو فردا ۱۷ تیرماه